وکیوم یا خلا چیست؟
وکیوم به تخلیه سیال یا هر ماده دیگری از یک محیط به طوری که فشار آن از فشار محیط ( اتمسفر ) کمتر شود گفته می شود. به طور کلی فرآیند مکش و ایجاد فشار منفی در یک محیط یا محفظه را فرآیند وکیوم یا خلا می نامند. مولکول های هوا عامل ایجاد فشار در یک محفظه بوده و توسط پمپ خلا مکیده می شوند.
پمپ وکیوم یا پمپ خلا چیست؟
با استفاده از دستگاه پمپ وکیوم یا پمپ خلا می توان خلا هایی را جهت کاربرد های گوناگون ایجاد کرد. قدرت مکش این دستگاه نشان دهنده ی مقدار مکش حجم گاز بر حسب متر مکعب بر ساعت می باشد.
به طور کلی سیستم های خلا از یک یا چند وکیوم پمپ، تله ها، انواع شیر ها، اتصالات دائمی و غیر دائمی ( فلنج ها ) و لوله های اتصال تشکیل می شود که پمپ خلا مهم ترین قسمت یک سیستم وکیوم می باشد. رسیدن به فشار صفر مطلق امکان پذیر نمی باشد اما با پمپ وکیوم می توان به فشار های بسیار پایین، مابین صفر مطلق و اتمسفر رسید.
به طور کلی پمپ های وکیوم به سه دسته تقسیم می شوند:
1- پمپ های وکیوم خشک ( پمپ خلا بدون روغن )
2- پمپ وکیوم رینگ روغن ( پمپ خلا روغن در گردش )
3- پمپ وکیوم رینگ آب ( پمپ خلا آب در گردش )
پمپ وکیوم خشک
این پمپ به عنوان پمپی مکنده با خلا پایین شناخته می شود که اغلب در محیط های شدیدا خورنده کاربرد دارد. به طوری که بسیاری از پمپ های وکیوم قادر به کار در این محیط نمی باشند. خلا نهایی تولیدی این مدل نیز بین 1 تا 10 میلی متر جیوه می باشد. مدل اجکتیو ( کاربردی در محیط های با فشار زیاد) و مدل دیافراگم ( کاربردی در اغلب محیط ها ) از نمونه های این مدل وکیوم پمپ بدون روغن می باشد.
مزایا پمپ وکیوم
- قیمت مناسب
- طول عمر بالا و طولانی
- حجم کم
- عاری بودن از روغن
- ایجاد خلا
- کم صدا بودن
- عاری از آلایندگی
- اصطحکاک پایین
پمپ وکیوم روغنی
پمپ وکیوم روغنی به صورت چرخشی و دوار بوده که در آن دو تیغه توسط روتور، 180 درجه چرخانده می شود. به این شکل که هوا از یک طرف وارد می شود و پس از تولید فشار پایین توسط مکانسیم پمپ خلا روغنی، از سمت دیگر خارج می شود. این پمپ باید دائما روغن داشته باشد چرا که اگر روغنی در محفظه آن نباشد، موجب خراب شدن پمپ خلا در زمانی کوتاه خواهد شد. در این پمپ روغن کاربرد عایق کاری، خنک کاری و روغن کاری را در بخش های گوناگون به عهده دارد. خلا تولید آن نیز بین 1 تا 0.1 میلی بار می باشد که کیفیت روغن درون آن بر آب بندی با فشاری پایین تاثیر زیادی می گذارد. این پمپ باید در مکانی که هوا گردش دارد مستقر شود چرا که دارای خروج بخار روغن و دود از اگزوز می باشد.
وکیوم پمپ روغنی شامل موارد زیر می باشد:
- تیغه گردان
- دریچه و محفظه گاز
- اگزوز
- بخش ورودی و خروجی هوا
- لوله و دریچه اگزوز
- محفظه جمع آوری اضافات
- فیلتر روغن
- لوله سوپاپ
- درجه نشان دهنده ی میزان روغن
- درجه تزریق روغن
مزایا
1- منطبق با استاندارد های روز دنیا
2- وزن سبک
3- مناسب برای ایجاد خلا های کم
4- راندمان بالاتر
5- قیمت مناسب و به صرفه
6- ابعاد کوچک
7- ارتعاشات صوتی و لرزشی کمتر
پمپ وکیوم آبی
پمپ وکیوم آبی به صورت پمپ های گردش تیغه ای می باشد و به دلیل مزایای فراوان هم چون ارتعاشات کم در زمان کارکرد، در جابجایی گاز ها و مایعات به عنوان محبوب ترین و پر کاربردترین مدل های وکیوم استفاده می شود. قبل از شروع به کار باید یک مایع ( آب ) یا درزگیر در داخل محفظه پمپ خلا پوشانده شود.
این نوع پمپ مکنده دارای سه نوع می باشد:
تک پروانه : با توجه به میزان دبی از یک تا دو ساکشن استفاده می شود.
دو پروانه : به عنوان پمپ وکیوم پشتیبان به افزایش خلا می انجامد.
بیش از دو پروانه : بیش از دو طبقه
مزایا
- هزینه تعمیر و نگهداری کم
- کاهش توان مصرفی نسبت به سایر مدل ها
- طول عمر بالا و مقرون به صرفه
- افزایش میزان خلا نسبت به قبل
- جذب انواع گاز ها و مایعات
- افزایش راندمان پمپ خلا آبی
- عدم نیاز به روغن کاری داخلی
- کارکرد بدون لرزش
- عدم وجود خطا به دلیل یک تکه بودن ساختار
انواع پمپ وکیوم از نظر میزان خلا تولیدی
پمپ وکیوم رینگ مایع ( لیکوئید رینگ )
این پمپ به عنوان بخار متوسط تا زیاد یک مایع جهت درزگیری استفاده می شود و در خلا عملیاتی تا حدود 30 تور به کار می رود. اگر نیاز به مقدار خلا بیشتر باشد نیز باید از روغن یا گیلیکول یا سایر سیالات کم فشار استفاده شود. از ویژگی های این مدل پمپ می توان به سادگی عملکرد، قیمت نسبتا بالا و اطمینان کامل اشاره کرد.
پمپ وکیوم روتاری وین ( پره دوار )
از این نوع پمپ جهت پمپاژ گاز های خنثی، خشک و تمیز استفاده می شود. این پمپ دارای درزگیرروغن بوده و محدوده عملیاتی آن به 5 تور می رسد. هم چنین دارای کلاس قیمتی و خلا تولیدی متوسط می باشد.
پمپ وکیوم پیستون دوار ( روتاری پیستون )
این نوع پمپ با وجود قیمت بالا، دارای اطمینان زیاد و کارکرد عالی می باشد. این پمپ های مکنده ی صنعتی جهت کاربرد های سنگین صنعتی خصوصا محیط های با آلودگی بالا استفاده می شود و باید توسط پمپ خلا پیستونی تحمل شده و قدرت وکیوم آن بین 1 تا 50 تور باشد.
پمپ وکیوم خشک ( درای )
این نوع پمپ برای فشرده کردن گاز ها نیازی به مایع درزگیر نداشته و اغلب در محیط های با خورندگی بالا استفاده می شود. خلا آن نیز تا حداکثر 10 میلی متر جیوه می باشد.